حاملگی سگ و نکاتی که باید رعایت کنید!

حاملگی در سگ‌ها دوره‌ای حساس و مهم است که نیاز به مراقبت ویژه، تغذیه مناسب و پیگیری دقیق پزشکی دارد. اگر شما صاحب یک سگ ماده هستید و قصد دارید او را به بارداری برسانید (یا به صورت اتفاقی باردار شده است)، باید بدانید که مراقبت از سگ باردار فقط به معنای دادن غذا بیشتر نیست، بلکه شامل توجه به سلامت جسمی و روانی مادر، رشد سالم جفت و آماده‌سازی برای زایمان نیز می‌شود.

🐶 حاملگی در سگ چقدر طول می‌کشد؟

دوره حاملگی در سگ‌ها به طور متوسط ۶۳ روز (حدود ۹ هفته) است، اما ممکن است بین ۵۸ تا ۶۸ روز نیز متغیر باشد. این دوره به سه فاز اصلی تقسیم می‌شود:

هفته‌های ۱ تا ۳: تشکیل جنین و تثبیت جفت
هفته‌های ۴ تا ۶: رشد سریع جنین
هفته‌های ۷ تا ۹: آماده‌سازی برای زایمان

🔍 چگونه متوجه حاملگی سگ شویم؟ (نشانه‌های بارداری)

در هفته‌های اول، علائم بارداری ممکن است خفیف یا شبیه به PMS باشد. اما با گذشت زمان، نشانه‌ها مشخص‌تر می‌شوند:

۱. کاهش اشتها (در هفته‌های اول)

سگ ممکن است در هفته دوم و سوم حاملگی کمی بی‌اشتهایی داشته باشد — مشابه “سردرد بارداری” در انسان.

۲. افزایش شکم و پستان‌ها

از هفته پنجم به بعد، شکم سگ به تدریج بزرگ‌تر می‌شود و پستان‌ها برجسته و صورتی‌تر می‌شوند.

۳. افزایش اشتها (از هفته چهارم به بعد)

سگ نیاز به کالری بیشتری دارد و غذا می‌خورد. این نیاز تغذیه‌ای تا زمان شیردهی ادامه دارد.

۴. رفتار تغییر می‌کند

برخی سگ‌ها آرام‌تر و خواب‌آلود می‌شوند، برخی دیگر بی‌قرار یا محافظه‌کار (مثل حفاظت از فضای خود).

۵. ترشحات واژن خفیف

ترشحات سفید یا کرمی در هفته‌های آخر طبیعی است، اما اگر خونی، بدبو یا زیاد باشد، نشانه عفونت است و نیاز به دامپزشک دارد.

✅ نکات مهم در حین حاملگی سگ

۱. تغذیه مناسب و تخصصی

تغذیه سگ باردار باید پروتئین بالا، کالری مناسب و حاوی اسیدهای چرب امگا، کلسیم و ویتامین D باشد.

✅ راهکارها:

از هفته چهارم به بعد، به تدریج به غذای مخصوص سگ باردار یا جوجه‌رباتی (Puppy Food) تغییر رژیم دهید — این غذاها مواد مغذی بیشتری دارند.
غذا را در ۳ وعده کوچک در روز بدهید تا فشار به شکم کاهد.
آب تمیز و فراوان در دسترس باشد.

❌ از غذاهای خانگی چرب، نمکی یا نامناسب خودداری کنید.

۲. ورزش منظم و ملایم

سگ باردار نباید کم‌تحرک شود، اما فعالیت‌های شدید ممنوع است.

✅ راهکار:

پیاده‌روی‌های کوتاه و آرام (۲۰-۳۰ دقیقه در روز)
اجتناب از دویدن، پرش یا بالا رفتن از پله

هدف: حفظ انعطاف‌پذیری عضلات و جلوگیری از چاقی بیش از حد.

۳. معاینات منظم دامپزشکی

حداقل ۲ تا ۳ بار در طول بارداری باید سگ معاینه شود:

هفته ۴-۵: سونوگرافی برای تأیید بارداری و تعداد جفت
هفته ۶-۷: اشعه X برای شمارش دقیق تعداد بچه‌ها (برای پیش‌بینی زایمان طبیعی یا سزارین)
قبل از زایمان: بررسی سلامت مادر و آماده‌سازی

۴. محیط آرام و امن

سگ باردار به محیطی بی‌صدا، گرم و خصوصی نیاز دارد. استرس می‌تواند باعث زایمان زودرس یا مشکلات جفت شود.

✅ راهکار:

ایجاد جایگاه زایمان (Whelping Box) در جای آرام و دور از ترافیک خانه
استفاده از پتوهای نرم، ضد لغزش و قابل شستشو
دوری از حیوانات دیگر یا کودکان بی‌احتیاط

۵. آماده‌سازی برای زایمان (هفته آخر)

در ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از زایمان، سگ نشانه‌هایی از نزدیک شدن به زایمان نشان می‌دهد:

کاهش دمای بدن از 38.5 به زیر 37.5 درجه سانتی‌گراد (راحت‌ترین راه پیش‌بینی زایمان)
بی‌قراری، حفر خاک، پنهان شدن
استفراغ یا کاهش اشتها
ترشحات بیشتر یا شکستن کیسه آب

📌 نکته: دمای بدن سگ را دو بار در روز چک کنید (با ترمومتر مقعدی).

🏠 آماده‌سازی جایگاه زایمان (Whelping Box)

این جعبه محل تولد و اولین روزهای زندگی بچه‌سگ‌هاست. باید:

به اندازه کافی بزرگ باشد (سگ بتواند دراز بکشد و بچه‌ها حرکت کنند)
دیوارهای کم‌ارتفاع داشته باشد تا سگ بتواند بیرون برود، اما بچه‌ها نیفتند
در کنار آن: پارچه تمیز، حوله، قیچی استریل، نخ، دماسنج، شیر مصنوعی و شماره دامپزشک باشد

🚨 چه زمانی به دامپزشک مراجعه کنیم؟

فوراً به دامپزشک مراجعه کنید اگر:

بیش از ۶۸ روز از آمیزش گذشته اما زایمان نشده باشد
زایمان بیش از ۲ ساعت طول بکشد یا بین بچه‌ها توقف ایجاد شود
خونریزی شدید یا ترشحات بدبو داشته باشد
سگ بی‌حال، لرزان یا بدون حال شود
بچه‌ها در کیسه آب مانده باشند و سگ نکشد آن را بگیرد

🐾 بعد از زایمان: مراقبت از مادر و بچه‌ها

مادر نیاز به غذای پرکالری و پرپروتئین دارد (همان غذای جوجه‌رباتی)
شیردهی انرژی زیادی می‌طلبد — مقدار غذا را تا ۲ برابر افزایش دهید
بچه‌ها را روزی ۲ بار وزن کنید — افزایش وزن نشانه سلامت است
از دامپزشک برای واکسیناسیون و بررسی سلامت بچه‌ها بعد از ۱ هفته استفاده کنید

✅ جمع‌بندی: حاملگی سگ، مسئولیتی سنگین و زیبا

حاملگی سگ حدود ۶۳ روز طول می‌کشد.
تغذیه، ورزش ملایم، محیط آرام و معاینات دامپزشکی کلید موفقیت است.
آماده‌سازی جایگاه زایمان و پیش‌بینی زمان زایمان بسیار مهم است.
صبر، دقت و مراقبت شما تعیین‌کننده سلامت مادر و نوزادان است.