
یکی از شایعترین و نگرانکنندهترین مشکلاتی که صاحبان سگ با آن مواجه میشوند، ادرار نامناسب سگ است مثلاً ادرار کردن روی فرش، تخت، گوشههای خانه یا حتی در حضور شما. بسیاری فکر میکنند سگشان “سرکش” است یا “قصد خرابکاری دارد”، اما در اغلب موارد، ادرار نامناسب یک پیام است نه یک رفتار بد.
این رفتار میتواند نشانه استرس، بیماری، مشکل آموزشی یا تغییرات محیطی باشد. تشخیص علت واقعی، کلید رفع این مشکل است.
🐶 ادرار نامناسب یعنی چه؟
منظور از ادرار نامناسب، ادرار کردن سگ در مکانهای غیرمجاز است، مانند:
- داخل خانه (در حالی که قبلاً آموزش دیده)
- روی مبل، تشک یا لباس
- در حضور صاحب (نه به عنوان بازی)
⚠️ توجه: این رفتار با ادرار علامتگذاری (Marking) متفاوت است که معمولاً در سگهای نر و بالغ دیده میشود.
🔍 ۸ علت اصلی ادرار نامناسب در سگ
۱. عدم آموزش کامل دفع ادرار (House Training)
بسیاری از سگها، بهویژه بچهسگها، هنوز یاد نگرفتهاند که کجا باید ادرار کنند.
✅ نکته: آموزش دفع معمولاً بین ۴ تا ۶ ماهگی کامل میشود، اما بعضی سگها تا ۱ سالگی هم نیاز به تمرین دارند.
۲. استرس یا اضطراب
سگها به تغییرات حساس هستند. عوامل استرسزا شامل:
- تغییر خانه
- حضور مهمان یا حیوان جدید
- طوفان، صدای بلند (مثل پیشخوان)
- تنهایی طولانی (اضطراب جدایی)
در این شرایط، سگ ممکن است از ترس یا اضطراب، ادرار کند.
۳. ترس یا تنبیه شدن
اگر قبلاً سگ را به خاطر ادرار کردن سرزنش کرده یا تنبیه کرده باشید، ممکن است حالا از شما بترسد و در جای پنهان ادرار کند — یا حتی در حضور شما ادرار کند از ترس!
❌ تنبیه = بیاثر و مضر فقط باعث افزایش استرس میشود.
۴. بیماریهای ادراری
ادرار نامناسب میتواند نشانه بیماری باشد. شایعترین بیماریها:
- عفونت دستگاه ادراری (UTI)
- علائم: ادرار مکرر، درد هنگام ادرار، خون در ادرار
- سنگ کلیه یا مثانه
- سگ نمیتواند کامل ادرار کند و قطراتی میریزد
- دیابت
- تشنگی و ادرار زیاد
- نارسایی کلیه
- ادرار زیاد یا کم، بیحالی، کاهش اشتها
۵. سندرم ادرار علامتگذاری (Marking Behavior)
معمولاً در سگهای نر بالغ دیده میشود. سگ برای نشان دادن قلمرو روی اشیا ارتفاعدار (مثل پاکت، مبل) ادرار میکند.
✅ راهکار: خصیسازی (کچل کردن) در سن مناسب (۶-۸ ماهگی) میتواند این رفتار را به شدت کاهش دهد.
۶. فراموشی یا بیاختیاری ادراری (Incontinence)
در سگهای سالخورده یا مادران پس از زایمان، ممکن است عضلات مثانه ضعیف شوند و سگ بدون اراده ادرار کند.
📌 علامت: خیس بودن تشک یا پشت پاها در صبح.
۷. تغییرات محیطی یا روتین
سگ حیوانی عادتگرا است. هرگونه تغییر در:
- زمان پیادهروی
- محل دفع
- وجود یا عدم وجود صاحب میتواند باعث ادرار نامناسب شود.
۸. جستوجوی توجه
برخی سگها متوجه میشوند که وقتی ادرار میکنند، صاحب به آنها توجه میکند (حتی اگر سرزنششان کند!). این توجه منفی هم برای سگ کافی است تا رفتار را تکرار کند.
✅ چه زمانی به دامپزشک برویم؟
فوراً به دامپزشک مراجعه کنید اگر سگ شما:
- ادرار مکرر داشته باشد اما فقط قطره قطره بیرون بیاید
- ادرارش بدبو، خونی یا کدر باشد
- هنگام ادرار درد میکشد (نعره میزند، لگد میزند)
- بیحال، تهوع دارد یا اشتهاش کم شده
- در خواب ادرار میکند
این موارد نیاز به آزمایش ادرار، اشعه X یا سونو دارند.
🛠️ راهکارهای رفع ادرار نامناسب
۱. آموزش مجدد با تقویت مثبت
- سگ را وقتی در جای درست ادرار کرد فوريجا کنید (با صدای شاد یا پاداش)
- از سرزنش یا تنبیه خودداری کنید
۲. برنامهریزی منظم برای دفع
- پیادهروی در ساعات مشخص (صبح، ظهر، شب)
- قبل و بعد از خواب، غذا و بازی به بیرون ببریدش
۳. استفاده از محلولهای تمیزکننده آنزیمی
- از شامپوی آنزیمی برای پاک کردن جای ادرار استفاده کنید
- شستوشوی معمولی بو را از بین نمیبرد و سگ دوباره آنجا ادرار میکند
۴. کاهش استرس
- محیط امن و آرام ایجاد کنید
- از وسایل آرامکننده مثل روغن لاوندر ایمن برای سگ یا موسیقی آرامکننده استفاده کنید
۵. مشاوره با متخصص رفتار (اینترنالیست)
در موارد پیچیده (اضطراب شدید، رفتارهای جذاب)، مشاوره با متخصص میتواند بسیار مؤثر باشد.
✅ جمعبندی: ادرار نامناسب = فریاد کمک!
- این رفتار همیشه عمدی نیست.
- ممکن است نشانه بیماری، استرس یا کمبود آموزش باشد.
- تشخیص علت نیمی از راه حل است.
- صبر، تقویت مثبت و محیط امن کلید تغییر رفتار است.
🐾 “سگ شما نمیخواهد شما را عصبانی کند فقط میخواهد بفهمید چه کار باید بکند.”